Obserwacje Merkurego
Merkury jest najbliższą Słońcu planetą, przez co jest trudnym obiektem do obserwacji, bowiem oddala się na niebie od Słońca na maksymalną odległość jedynie 28°. Jest więc widoczny krótko po zachodzie i przed wschodem naszej dziennej gwiazdy. Świeci wtedy na jeszcze jasnym niebie blaskiem od -2,0mag w koniunkcji górnej do +5,0mag w koniunkcji dolnej. Dlatego często problemem może być samo odnalezienie planety. Pomoże w tym na pewno dobra lornetka, a także przydatny może być czerwony lub pomarańczowy filtr, który zwiększy kontrast pomiędzy tłem nieba i planetą.
Merkury jest drugą, obok Marsa planetą której szczegóły powierzchniowe możemy obserwować. Jest to jednak bardzo trudne, gdyż planeta widoczna jest najczęściej nisko nad horyzontem gdzie seeing jest zazwyczaj bardzo zły. Dlatego, podobnie jak w przypadku Wenus, najlepiej jest obserwować go gdy jest widoczny rankiem. Atmosfera po całej nocy jest wtedy spokojniejsza niż wieczorem, a także umożliwia to znalezienie Merkurego na stosunkowo ciemnym niebie i śledzenie go podczas wschodu. Średnica jego tarczy zmienia się od 5" w koniunkcji górnej do 12" w koniunkcji dolnej. W momencie maksymalnej elogancji od Słońca planeta może osiągnąć rozmiar 9" w fazie 30% oraz jasność 0,0mag. Właśnie z powodu małych rozmiarów i złych warunków obserwacyjnych często samo dostrzeżenie fazy planety może okazać się sporym wyzwaniem. Zmieniające się oświetlenie tarczy od "pełni" do cienkiego sierpa jest właściwie jedynym szczegółem który mamy szansę zaobserwować. W bardzo dobrych warunkach obserwacyjnych mamy jednak pewne szansę dostrzec szczegóły powierzchniowe planety. Przede wszystkim niezbyt kontrastowe merkuriańskie "morza". Podobnie jak do samego dostrzeżenia planety, tak i do ich obserwacji przydatny może być czerwony filtr, który zwiększy kontrast a także zmniejszy nieco wpływ turbulencji atmosferycznych. Warto również zwrócić uwagę na to, że do obserwacji Merkurego wcale nie najlepszy jest duży teleskop, gdyż np. Newton 200mm będzie znacznie bardziej czuły na turbulencje atmosferyczne niż refraktor 100mm i może się okazać, że da gorsze obrazy . Dlatego można próbować zastosować przysłony na obiektyw, aby móc zmniejszyć aperturę naszego teleskopu.
Ciekawym zjawiskiem jest niewątpliwie przejście Merkurego na tle tarczy Słonecznej. Planeta widoczna jest wtedy jako niewielkie, czarne kółko na jasnym tle Słońca. Podczas obserwacji należy bezwzględnie pamiętać o zabezpieczeniu wzroku przed oślepiającym blaskiem naszej dziennej gwiazdy filtrem obiektywowym lub poprzez projekcję obrazu na ekran. Zjawisko takie nie zdarza się często, zawsze następuje jednak na początku maja lub listopada.
Artykuł powstał na potrzeby portalu astronomicznego AstroVision.Link do artykułu na stronie AVN: Obserwacje i rysowanie tarczy Merkurego